کد مطلب:369497 سه شنبه 26 بهمن 1395 آمار بازدید:243
»»» فهرست کتاب
دعای 45- و از دعای امام علیه‌السلام بود، در خداحافظی و بدرود ماه رمضان
(1) خداوندا ای کسی که پاداش نمی‌خواهد.
(2) و ای کسی که بر عطا (و بخشش) پشیمان نمی‌شود.
(3) و ای کسی که بنده خود را همسان (عملش) جزا نمی‌دهد.
(4) بخشش تو ابتدا(یی و بدون مقدّمه) و بخشایشت از روی تفضّل است، و کیفرت از روی عدل، و فرمانت خیر است.
(5) اگر عطا کنی، عطایت را با منّت نیامیخته‌ای و اگر منع کنی، منع داشتنت از روی ستم نیست.
(6) هر که تو را شکر کرد، قدردانی کنی و حال آنکه شکرگزاری را تو به او الهام کرده‌ای.
(7) و هر که تو را سپاس گزارد، جزا دهی و حال آنکه سپاس‌گزاری را تو به او آموخته‌ای.
(8) می‌پوشانی بر کسی که اگر می‌خواستی، رسوایش می‌نمودی، و می‌بخشی بر کسی که اگر می‌خواستی، محرومش می‌کردی. و حال آنکه هر دو از جانب تو سزاوار رسوایی و محرومیّتند. مگر آنکه تو کارهایت را بر تفضّل قرار داده‌ای و قدرتت را بر گذشت، جاری ساخته‌ای.
(9) و با کسی که نافرمانی‌ات را نموده، با بردباری رفتار می‌کنی و کسی را که به خود قصد ستم نموده، مهلت داده‌ای. با حوصله‌اتْ منتظر بازگشت ایشان می‌مانی و تا هنگام توبه، شتاب در کیفر ایشان را ترک می‌کنی، تا هلاک شونده ایشان، به خاطر تو هلاک نشود و بدبختشان به وسیله نعمت تو، بدبخت نگردد. مگر بعد از عذرهای فراوان بر او و پس از حجّت‌های پیاپی آوردن بر او. که (این همه) کرامت، از گذشت توست، ای کریم!. و سودی از مهربانی توست، ای بردبار!.
(10) تویی آنکه برای بندگانت، دری به سوی بخشایشت گشوده‌ای و آن را توبه نامیده‌ای، و بر آن درْ از وحی خود، راهنمایی قرار داده‌ای تا از آن گمراه نشوند. پس تو که نامت مبارک است، فرمودی: «به سوی خدا توبه کنید. توبه خالص. امید است که پروردگارتان بدی هایتان را از شما بزداید و شما را به بهشت‌هایی داخل کند که نهرها از زیر آن جاری است.
(11) روزی که خداوند، پیامبر و کسانی که به او ایمان آورده‌اند را خوار نمی‌کند. نورشان پیش‌رو و از سمت راستشان حرکت می‌کند، گویند: «پروردگارا، نورمان را برای ما کامل گردان و ما را بیامرز. به درستی که تو بر هر چیزی توانایی.» پس -بعد از گشودن درْ و به پا داشتن راهنما- عذر آنکه از ورود به آن منزل غفلت نماید چیست؟!
(12) و تویی آنکه در داد و ستد با بندگانت، در بهای آن بر خود افزوده‌ای. می‌خواهی در تجارت کردنشان با تو، سود برند و در آمدن به سوی تو و افزونی یافتن از جانب تو، رستگار شوند. پس تو که نامت مبارک و بلندمرتبه است، فرمودی: «هر کس کار نیکی به‌جا آورَد، پس برای او ده برابر آن است و هر کس کار بدی کند، جز مانند آن جزا داده نمی‌شود.»
(13) و فرمودی: «داستان کسانی که دارایی هایشان را در راه خدا می‌بخشند، مانند داستان دانه‌ایست که هفت خوشه رویانده، که در هر خوشه صد دانه باشد و خدا برای هر که بخواهد، چندین برابر می‌کند.» و فرمودی: «کیست آنکه به خدا وام دهد، وامی نیکو. که خدا آن را برایش به چندین و چند برابر افزون نماید؟.» و مانند های آن (آیه‌هایی) که از افزایش های نیکی‌ها در قرآن فرو فرستادی.
(14) و تویی آنکه ایشان را با سخن غیبی خود و با ترغیب نمودنت که بهره آنان را دربر دارد، راهنمایی به چیزی کردی که اگر آن را از نظرشان می پوشاندی دیدگانشان آن را در نمی‌یافت، و گوش‌هایشان آن را فرا نمی‌گرفت و اندیشه هایشان به آن نمی‌رسید. پس فرمودی: «مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و مرا شکر گزارید و مرا کفران نکنید.» و فرمودی: «اگر شکر گزارید، شما را فزونی دهم و اگر کفران نمایید، همانا عذاب من شدید است.»
(15) و فرمودی: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. همانا کسانی که از عبادت من کبر می‌ورزند، به زودی با خواری داخل جهنّم خواهند شد.» پس دعا کردن را عبادت و ترک آن را استکبار نامیدی و بر ترک آن، داخل شدن در جهنّم با خواری را هشدار دادی.
(16) پس با نعمتِ خودت، تو را یاد کردند و با تفضّلت، تو را شکر گزاردند و به فرمانت، تو را خواندند و جهت طلبِ افزودن (نعمت) تو، برای (رضای) تو صدقه دادند و در (همه) اینها نجات ایشان از خشمت و دست یافتنشان به خوشنودی‌ات نهفته بود.
(17) و اگر آفریده‌ای از جانب خودش آفریده‌ای را، به مانند آنچه تو با آن بندگانت را از جانب خود راهنمایی فرموده‌ای، راهنمایی می‌کرد، به احسان وصف می‌شد و به بخشندگی تعریف می‌گشت و به هر زبانی (مورد) ستایش قرار می‌گرفت. پس ستایش برای توست، تا آنجا که راهی در ستایش تو یافت شود و برای ستایش کلمه‌ای که با آن ستایش شوی باقی ماند و مقصودی که به آن بازگردد، وجود داشته باشد.
(18) ای آنکه با احسان و تفضّل، مورد ستایش بندگانت قرار گرفته‌ای و با بخشش و نعمت، ایشان را پوشانده‌ای. چه آشکار است در (جمع) ما نعمت تو! و چه سرشار است بر ما بخشش تو! و چه مخصوص گشته است نیکی‌ات به ما!.
(19) ما را به دینت که آن را برگزیدی و به آئینت که آن را پسندیدی و به راهت که آن را آسان نمودی، هدایت کردی و ما را به (راه) نزدیکی نزد خودت و رسیدن به کرامتت، بینا نمودی.
(20) خداوندا و تو از کارهای برگزیده و واجبات مخصوصه، ماه رمضان را قرار دادی. همان که آن را از بقیه ماه‌ها مخصوص داشتی و از همه زمان‌ها و روزگارها برتری‌اش دادی. و آن را بر همه زمان‌های سال برگزیدی. به سبب آنچه در آن ماه از قرآن و نور نازل کردی و ایمان را در آن چندین برابر نمودی و روزه را در آن واجب کردی و در آن به برپا خاستن (شب) ترغیب نمودی و شب قدر را که از هزار ماه بهتر است، در آن بزرگ داشتی.
(21) سپس ما را بر بقیه امّت‌ها به وسیله آن (ماه)، برتری دادی و به فضیلت آن ما را -نه اهل آئین‌های دیگر را- برگزیدی. پس به فرمان تو روزش را روزه گرفتیم و به یاری تو شبش را به پا خاستیم. در حالی که در معرض روزه داشتن و به پا خاستن (شبانه) بودیم، از رحمتت -بدان خاطر- به ما عرضه داشتی. و آن را وسیله پاداش تو قرار دادیم و تو دارنده هر آن چیزی هستی که از درگاهت خواسته شود. بخشنده هر آن چیزی هستی که از فضلت درخواست گردد. و نزدیک به هر آن کسی هستی که برای قرب به تو کوشد.
(22) و این ماه در بین ما (در) مقام پسندیده اقامت کرد و با ما همچون یارِ نیکو همراه شد و ما را به برترین سودهای جهانیان، سودمند نمود. سپس هنگام تمام شدن وقتش و به سر آمدن مدّتش و پایان یافتن عدد (روزهای) ش، از ما جدا شد.
(23) پس آن را وداع می‌گوییم، وداع از کسی که فراقش بر ما دشوار است و رفتنش از (میان) ما، اندوهگین و بیمناکمان می‌سازد و بر ما لازم است برای او پیمان نگه داریم و حرمت رعایت کنیم و حقّ ادا نماییم. پس می‌گوییم: درود بر تو، ای بزرگ‌ترین ماه خدا، و ای عید دوستان او.
(24) درود بر تو، ای گرامی‌ترین وقت هایی که همراه بودی و ای بهترین ماه در روزها و ساعت‌ها.
(25) درود بر تو ماهی که آرزوها در آن نزدیک شد و اعمال در آن گسترده گشت.
(26) درود بر تو همنشینی که تا بودی، احترامش بزرگ بود و چون از دست رفت، فقدانش غم‌انگیز بود و مایه امیدی که فراقش رنج‌آور بود.
(27) درود بر تو همدمی که چون روی آورد، دل‌ها را آرام نمود و شادمان ساخت. و چون سپری شد، بیمناک ساخت و بی‌تاب گردانْد.
(28) درود بر تو همسایه‌ای که دل‌ها در آن فروتن گردید و گناهان در آن کم شد.
(29) درود بر تو یاوری که در برابر شیطان یاری کرد و همراهی که راه‌های احسان را آسان نمود.
(30) درود بر تو. چه بسیار است آزاد شدگان (از عذاب) خدا در تو! و چه نیک‌بخت است کسی که به سبب تو، حرمتت را رعایت کند!.
(31) درود بر تو. چه محو کننده بودی، گناهان را! و چه پوشنده بودی، انواع عیب‌ها را!.
(32) درود بر تو. چه طولانی بودی، بر گناهکاران! و چه با هیبت بودی، در سینه‌های مؤمنان!.
(33) درود بر تو ماهی که روزها(ی دیگر) با آن برابری نمی‌کند.
(34) درود بر تو ماهی که از هر چیز سلامت است.
(35) درود بر تو که همراهی‌اش ناپسند و معاشرتش نکوهیده نیست.
(36) درود بر تو همان‌طور که با برکت‌ها بر ما وارد شدی و چرکی خطاها را از ما شستی.
(37) درود بر تو نه آنکه وداع با او از روی دلتنگی باشد. و نه آنکه ترک روزه‌اش از سر ملالت باشد.
(38) درود بر تو که پیش از زمان آمدنش، طلب شده و پیش از از دست رفتنش، بر آن اندوه خورند.
(39) درود بر تو. چه بسیار بدی‌ها که به سبب تو، از ما برطرف شد! و چه بسیار نیکی‌ای که به وسیله تو، بر ما فزونی یافت!.
(40) درود بر تو و بر شب قدر که بهتر است از هزار ماه.
(41) درود بر تو. دیروز چه بسیار بر تو حریص بودیم! و فردا چه سخت به سوی تو مشتاقیم!.
(42) درود بر تو و بر فضیلتت که از آن محروم شدیم و بر نیکی‌های گذشته‌ات که از دست دادیم.
(43) خداوندا، همانا ما اهل این ماه هستیم، که ما را به وسیله آن شرافت دادی و ما را برای آن به وسیله نعمتت، توفیق دادی، آنگاه که تیره بختان، وقت آن را نشناختند و بر اثر شقاوتشان، از فضل آن ماهْ محروم گشتند.
(44) تویی مولایی که ما را به وسیله شناخت آن، برتری دادی و ما را به روش آن، راهنمایی نمودی و ما را -با (همه) کوتاهیْ (کردن‌هایمان) - توفیق دادی تا روزه‌اش و به پا خاستنش (در شبانگاه) را عهده‌دار شویم. و در آن اندکی از بسیار را انجام دادیم.
(45) خداوندا، پس سپاس برای توست، در حالی که به بد کرداری، اقرار کننده و به سهل‌انگاری، اعتراف کننده‌ایم و پشیمانی قطعی دل‌هایمان و عذر خواستن راستین زبان هایمان، برای توست. پس ما را بر آنچه از کوتاهی در آن ماه به ما رسیده، پاداش ده. پاداشی که با آن فضل پسندیده را دریابیم و با آن اندوخته های گوناگون که بر آن حریص و آزمند شده‌ایم را عوض بستانیم.
(46) و (قبول) عذر ما را که در آن (ماه) بر حقّت کوتاهی کرده‌ایم، بر ما لازم گردان و عمر ما -که در پیش روی ماست- را، به ماه رمضان آینده برسان. پس چون ما را به آن رساندی، ما را بر انجام عبادتی که تو شایسته آنی، یاری فرما. و ما را بر قیام به طاعتی که سزاوار آن ماه است، موفّق بدار. و از اعمال شایسته، آنچه را که سبب دریافتن حقّ تو در دو ماه (رمضان گذشته و آینده) از ماه‌های روزگار باشد، برای ما پیوسته گردان.
(47) خداوندا و گناه کوچک یا بزرگی که در این ماه به آن نزدیک شدیم یا گناهی که در آن انجام دادیم و خطایی که ما در آن (ماه) از روی عمد زیر بارش رفتیم، یا فراموشی‌ای که در آن به خود ستم کردیم یا با آن حرمت دیگری را پرده‌دری نمودیم؛ پس بر محمّد و خاندانش درود فرست و ما را به پرده خود بپوشان و به عفو خود از ما درگذر و ما را در آن، پیش چشمان شماتت کنندگان قرار نده و زبان طعنه زنندگان را در آن (ماه) بر ما نگشا و به مهربانی‌ات که نابود نمی‌شود و به فضلت که کم نمی‌گردد، ما را در این (ماه) به کاری که سبب فروریختن و کفّاره کارهایی می‌شود که بر ما نمی‌پسندی، بگمار.
(48) خداوندا بر محمّد و خاندانش درود فرست. مصیبت ما را در (رفتن) ماه‌مان جبران کن. و برای ما روز عید و فطرمان را مبارک گردان. و آن را از بهترین روزهایی که بر ما گذشته است قرار ده که جلب کننده‌ترین روز، برای عفو و محو کننده‌ترین آن، برای گناه باشد. و گناهان پنهان و آشکار ما را بیامرز.
(49) خداوندا با گذشتن این ماه، ما را از خطاها درآور. و با بیرون رفتنش، ما را از بدی‌هایمان بیرون بر. و به وسیله آن، ما را از سعادتمندترین اهل آن و از پر نصیب‌ترین آنان در آن ماه و از بهره‌مند ترین ایشان از آن قرار ده.
(50) خداوندا و هر کس رعایت کرده این ماه را، به طوری که حقّ رعایتش است، و حرمتش را آن طوری که حقّ بوده نگه داشته، و حدودش را آن طوری که حقّش بوده به پا داشته و از گناهان خویش به طوری که حقِّ پرهیز کردن بوده پرهیز نموده، یا به وسیله عمل تقرب آوری به سوی تو تقرب جسته، که خوشنودی تو را برای او لازم گردانده و رحمتت را به او برگردانده؛ پس از (توانگری) نزد خودت، مانند آن را به ما ببخش و از فضلت، چندین برابر آن را به ما عطا فرما. به درستی که فضل تو کاستی‌پذیر نیست و همانا گنجینه‌های تو کم نمی‌شود، بلکه فزونی می‌یابد و به درستی که معادن احسانت فنا نمی‌شود و به درستی که عطای تو، عطایی گواراست.
(51) خداوندا بر محمّد و خاندانش درود فرست و برای ما مانند پاداش کسانی که روزه گرفته‌اند یا در این ماه تا روز قیامت تو را عبادت می‌کنند، بنویس.
(52) خداوندا ما در روزِ فطرمان که آن را برای اهل ایمانْ عید و شادی و برای اهل دینتْ محل اجتماع و گردهمایی قرار دادی، از هر گناهی که آن را مرتکب شده‌ایم یا بدی‌ای که در گذشته انجام داده‌ایم یا اندیشه بدی که در دل داشته‌ایم، به درگاه تو توبه می‌کنیم. توبه کسی که بازگشتن به گناه را در دل ندارد و پس از توبه به خطایی باز نمی‌گردد. توبه خالصی که از تردید و دودلی پاک باشد. پس آن را از ما بپذیر و از ما خوشنود باش و ما را بر آن ثابت گردان.
(53) خداوندا ترسِ کیفرِ هشدار داده شده و شوقِ پاداشِ وعده داده شده را روزی ما گردان. تا خوشی آنچه از تو می‌خواهیم و اندوه آنچه از آن به تو پناه می‌بریم، دریابیم.
(54) و ما را در نزد خود از توبه کنندگانی قرار ده که دوستی‌ات را برای آنها واجب نموده‌ای، و بازگشت به طاعتت را از آنان پذیرفته‌ای. ای عادل‌ترین دادگران.
(55) خداوندا از پدران و مادران و همه هم‌کیشان ما، هر که از ایشان درگذشته و مرده و هر که زنده مانده، تا روز رستاخیز درگذر.
(56) خداوندا بر محمّد پیامبرمان و خاندانش درود فرست. همچنانکه بر فرشتگان مقرّبت درود فرستادی. و بر او و خاندانش درود فرست، همچنانکه بر پیامبران فرستاده شده‌ات درود فرستادی. و بر او و خاندانش درود فرست، همچنانکه بر بندگان شایسته‌ات درود فرستادی. و برتر از آن ای پروردگار جهانیان، درودی که برکت آن به ما رسد و سودش ما را دریابد و دعای ما به سبب آن مستجاب گردد. به درستی که تو کریم‌تر کسی هستی که از او درخواست شده و بی‌نیاز کننده‌تر کسی هستی که بر او اعتماد شده و بخشنده‌تر کسی هستی که از فضل او درخواست شده و تو بر هر چیزی توانایی.